Tinh hoa rượu Nga Sơn Thanh Hóa và bí quyết chọn rượu chuẩn

 

1. Giới thiệu chung về rượu Nga Sơn

1.1 Nguồn gốc rượu Nga Sơn

Khi nói về tinh hoa ẩm thực của vùng đất Thanh Hóa, rượu Nga Sơn luôn góp mặt trong những đặc sản tiêu biểu không nên bỏ lỡ. Loại rượu này đã khẳng định được vị trí riêng bằng chất lượng nổi bật cùng hương vị riêng biệt, lưu giữ qua bao thế hệ.

 

Rượu Nga Sơn với màu trong tự nhiên. (Nguồn: Sưu tầm)

Vùng đất sản sinh ra rượu Nga Sơn nổi tiếng chính là huyện Nga Sơn trước đây, nay là xã Nga Sơn. Nơi này từ lâu đã được biết đến với nghề nấu rượu thủ công truyền thống với chiều dài lịch sử hàng trăm năm. Các xã ở Nga Sơn như xã Nga Thạch, Nga Điền cũ vẫn bảo tồn phương thức nấu rượu tỉ mỉ, góp phần xây dựng tên tuổi cho rượu Nga Sơn và trở thành di sản truyền thống quý giá.

1.2 Đặc điểm nổi bật

Điều tạo nên dấu ấn riêng của rượu Nga Sơn là hương nếp đặc trưng không thể lẫn với bất kỳ loại rượu nào. Rượu Nga Sơn được nấu từ nếp cái hoa vàng dẻo thơm, kết hợp với men truyền thống của người dân địa phương, tạo nên hương vị đặc trưng không nơi nào có được. Khi rót ra, rượu có màu trong , lan tỏa mùi thơm ngọt ngào của nếp mới, gợi cảm giác ấm nồng thân thuộc. Nhấp một ngụm, vị cay nồng nơi đầu lưỡi dần chuyển sang ngọt hậu, êm dịu, lan tỏa khắp cổ họng. Chính sự cân bằng giữa nồng độ và độ êm, đậm mà không gắt, mạnh mà không rát đã làm nên danh tiếng “rượu Nga Sơn uống đến quên lối về”.

1.3 Vai trò trong văn hóa, đời sống

Không chỉ là thức uống truyền thống, rượu Nga Sơn còn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân địa phương. Trên mâm cỗ ngày Tết, trong các dịp cưới hỏi, lễ hội hay những buổi sum họp gia đình, chén rượu nếp thơm nồng luôn xuất hiện như biểu tượng của sự gắn kết và lòng hiếu khách. 

Rượu Nga Sơn là thương hiệu nổi tiếng tại xứ Thanh. (Nguồn: Sưu tầm)

Ở nhiều làng quê Nga Sơn, nghề nấu rượu đã trở thành nghề truyền thống được gìn giữ qua nhiều thế hệ, không chỉ để mưu sinh mà còn để giữ hồn quê hương trong từng giọt rượu. Với người dân xứ Thanh, rượu Nga Sơn không đơn thuần là đồ uống, mà là tinh túy của đất trời, của hạt nếp vàng và bàn tay khéo léo của người thợ quê, là hương vị làm say lòng du khách và góp phần khắc sâu bản sắc văn hóa Nga Sơn trong lòng mỗi người con xứ Thanh.

2. Quy trình nấu rượu Nga Sơn truyền thống

2.1 Chọn nguyên liệu

Nguyên liệu làm nên hương vị rượu Nga Sơn trứ danh rất đơn giản nhưng phải chọn lựa kỹ lưỡng. Loại gạo được dùng là nếp cái hoa vàng hoặc nếp thơm dẻo hạt mẩy, chắc và đều, cho cơm khi nấu có độ dẻo vừa phải, không nhão. Men rượu là men lá truyền thống, được người dân tự làm từ nhiều loại thảo dược tự nhiên, có khả năng tạo hương thơm riêng biệt và giúp rượu lên men đều, giữ vị ngọt hậu.

 

Gạo nếp là nguyên liệu chính của rượu Nga Sơn. (Nguồn: Sưu tầm)

2.2 Các công đoạn nấu rượu

Gạo sau khi vo sạch được ngâm trong nước lạnh từ 4 đến 6 giờ để hạt nở đều rồi đem nấu chín. Cơm nếp chín được bới ra nong, trải mỏng và đều để nguội tự nhiên, tránh vón cục. Khi cơm còn ấm tay mà không quá nóng hay quá nguội, người thợ sẽ rắc men lên trên. Men được chia làm hai phần: rắc đều một nửa lên mặt cơm, sau đó lật mặt dưới lên rắc nốt phần còn lại để men phủ kín, giúp quá trình lên men diễn ra đồng đều.

Cơm đã rắc men được cho vào chum hoặc hũ sành, chiếm khoảng 2/3 dung tích, rồi đậy kín để ủ. Sau 3-4 ngày, cơm bắt đầu dậy mùi thơm và tự tiết ra nước rượu. Quá trình ủ kéo dài khoảng một tuần, khi đó cơm đã lên men hoàn toàn, tỏa hương nồng nhẹ - lúc này có thể đem đi chưng cất.

 

Gạo đang trong quá trình lên men. (Nguồn: Sưu tầm)

Khi chưng cất, cả phần cái và phần nước được cho vào nồi đồng hoặc nồi đất để nấu bằng lửa nhỏ. Nhiệt độ phải được kiểm soát đều để rượu chảy ra từ từ, có màu trong và thơm nồng. Người nấu chỉ giữ lại phần rượu giữa, bỏ rượu đầu và cuối để đảm bảo độ êm dịu, không gắt.

2.3 Bí quyết để rượu êm và thơm lâu

Rượu Nga Sơn sau khi chưng cất không uống ngay, mà được ủ trong chum sành từ 1-2 tháng để hương vị lắng đọng, mềm hơn và thơm hơn. Trong quá trình bảo quản, rượu tiếp tục “chín” tự nhiên, giúp uống êm, không đau đầu, cay nồng mà dịu ngọt.Điều đặc biệt làm nên thương hiệu rượu Nga Sơn chính là quy trình hoàn toàn thủ công, không pha cồn hay hóa chất, cùng nguồn nước tinh khiết và khí hậu vùng biển giúp rượu giữ được hương vị đậm đà, trong trẻo và bền lâu - một tinh hoa ẩm thực xứ Thanh khó nơi nào sánh kịp.

3. Giá rượu Nga Sơn và cách bảo quản

3.1 Giá tham khảo

Trên thị trường hiện nay, rượu nếp Nga Sơn được bán với mức giá khá ổn định, tùy thuộc vào độ nồng và nguyên liệu nấu. Mỗi loại rượu đều được chưng cất từ nếp lức hoặc gạo trắng, ủ men Bắc cùng vỏ trấu trong khoảng 10 ngày để tạo ra hương vị đậm đà, đặc trưng riêng. Trung bình, rượu nếp Nga Sơn loại 40° có giá khoảng 65.000 đ/lít, loại 45° khoảng 70.000 đ/lít. Trong khi loại 50°, mạnh và thơm hơn, có giá khoảng 85.000 đ/lít.

 

Rượu nếp Nga Sơn với nhiều biến thể về hương vị. (Nguồn: Sưu tầm)

Mức giá này có thể dao động nhẹ theo thời điểm và cơ sở sản xuất, song nhìn chung, rượu Nga Sơn vẫn được đánh giá là đặc sản có chất lượng cao, giá thành hợp lý, phù hợp cho cả sử dụng hàng ngày lẫn làm quà biếu sang trọng.

3.2 Cách bảo quản để giữ hương vị lâu dài

Để rượu Nga Sơn luôn giữ được độ trong, vị êm và hương thơm nếp đặc trưng, người dùng nên bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Rượu nên được chứa trong bình thủy tinh, chum sành hoặc bình sứ có nắp đậy kín, giúp quá trình “chín rượu” diễn ra tự nhiên, khiến rượu càng để lâu càng ngon. Không nên đựng rượu trong các vật liệu kim loại kém chất lượng, vì có thể làm biến đổi mùi vị và màu sắc. Khi bảo quản đúng cách, rượu Nga Sơn có thể giữ hương vị ổn định trong nhiều năm, thậm chí càng để lâu càng thêm thơm dịu và đậm đà.

3.3. Lưu ý khi chọn mua rượu Nga Sơn chuẩn

Hiện nay, trên thị trường xuất hiện nhiều loại rượu giả hoặc rượu pha chế công nghiệp mạo danh rượu Nga Sơn, vì vậy người tiêu dùng nên lựa chọn các cơ sở nấu rượu truyền thống, cửa hàng đặc sản hoặc nhà phân phối uy tín có tem mác và chứng nhận rõ ràng. Rượu Nga Sơn thật thường trong vắt, có mùi thơm nếp tự nhiên, vị cay nồng nhưng êm dịu, không gây cảm giác khé cổ hay đau đầu sau khi uống. Một cách nhận biết đơn giản là rượu thật để lâu vẫn giữ hương thơm nồng, không bị vẩn đục hay bay mùi. Chọn đúng rượu chuẩn giúp bạn thưởng thức trọn vẹn tinh túy ẩm thực Nga Sơn và cảm nhận được hương vị đậm đà của đất và con người xứ Thanh.

4. Gợi ý thưởng thức và mua làm quà

4.1 Thưởng thức rượu Nga Sơn chuẩn vị

Rượu Nga Sơn ngon nhất là khi uống nguyên chất, nhấp từng ngụm nhỏ để cảm nhận vị cay êm lan tỏa nơi đầu lưỡi, sau đó là hậu ngọt dịu dàng nơi cổ họng. Trong những buổi sum họp gia đình, dịp lễ Tết hoặc bữa cơm thân mật với bạn bè, một chén rượu Nga Sơn sẽ khiến không khí thêm ấm áp và trọn vẹn.

 

Rượu Nga Sơn được chưng cất và đóng gói đảm bảo. (Nguồn: Sưu tầm)

Để tăng phần hấp dẫn, bạn có thể kết hợp rượu Nga Sơn cùng các món ăn nổi tiếng xứ Thanh như nem chua, gỏi nhệch, gà nướng đồi. Vị cay nồng của rượu hòa cùng vị mặn mà của món ăn tạo nên sự hòa quyện tinh tế, đậm đà, mang đến cảm giác ấm cúng và đầy bản sắc quê hương.

4.2 Mua làm quà biếu

Không chỉ là thức uống, rượu Nga Sơn còn được xem là một món quà mang đậm giá trị văn hóa và tinh thần xứ Thanh. Chai rượu nếp trong vắt, thơm dịu, được đóng trong bình sứ hoặc chum nhỏ tinh tế rất thích hợp để biếu Tết, thăm hỏi người thân, bạn bè hay đối tác. Món quà này không chỉ thể hiện gu chọn quà tinh tế, sự chân thành và am hiểu văn hóa, mà còn gửi gắm tấm lòng của người tặng cùng hương vị quê nhà mộc mạc, nồng ấm.

Mỗi giọt rượu Nga Sơn là một phần ký ức của làng quê, là biểu trưng cho sự gắn kết, lời chúc sức khỏe và may mắn. Người nhận không chỉ thưởng thức rượu, mà còn cảm nhận được tình người xứ Thanh đằm sâu qua từng ngụm rượu nồng.

Để chọn mua được rượu Nga Sơn chính gốc, đảm bảo chất lượng và hương vị truyền thống, du khách có thể ghé trực tiếp Công ty Cổ phần Rượu Nga Sơn, địa chỉ Thôn 9, xã Nga Thắng, tỉnh Thanh Hóa. Tại đây, các sản phẩm rượu nếp được sản xuất, đóng chai theo quy trình chuẩn, vừa đảm bảo an toàn, vừa giữ trọn hương vị đặc trưng.

5. Kết hợp du lịch tại Thanh Hóa

5.1 Nga Sơn

Đến với Nga Sơn, quê hương của rượu nếp trứ danh, du khách sẽ được tận mắt quan sát quy trình nấu rượu thủ công đã tồn tại qua nhiều thế hệ. Từ khâu chọn nếp, ủ men, chưng cất cho đến khi ra đời những giọt rượu trong vắt, thơm nồng.Bên cạnh nghề nấu rượu, Nga Sơn còn nổi tiếng với làng chiếu cói truyền thống, nơi những bàn tay khéo léo dệt nên những tấm chiếu bền đẹp. Hay du khách có thể ghé thăm chùa Hàn Sơn ngôi chùa cổ linh thiêng gắn liền với bài thơ “Hàn Sơn Tự”. Đây là vùng đất hội tụ hài hòa giữa văn hóa, nghề truyền thống và ẩm thực địa phương, để lại trong lòng du khách nhiều ấn tượng khó quên.

5.2 Biển Sầm Sơn

Nhắc đến Thanh Hóa không thể bỏ qua biển Sầm Sơn, điểm đến biểu tượng của du lịch miền Trung. Với bãi cát trắng mịn, làn nước trong xanh và không khí sôi động, nơi đây là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai muốn nghỉ dưỡng và tận hưởng không gian biển đầy sức sống.

 

Sun World Sam Son là điểm đến nổi bật tại phố biển Sầm Sơn. (Nguồn: Sưu tầm)

Đặc biệt, du khách không nên bỏ lỡ Sun World Sam Son, tổ hợp giải trí và nghỉ dưỡng đẳng cấp hàng đầu Bắc Trung Bộ. Nổi bật nhất là công viên nước hiện đại trải rộng 33,5 ha, sở hữu hơn 30 trò chơi cảm giác mạnh hiện đại. Không chỉ là điểm vui chơi giải trí, công viên còn gây ấn tượng bởi thiết kế mang cảm hứng từ sử thi “Đẻ đất đẻ nước” của người Mường, kết hợp yếu tố văn hóa và nghệ thuật, tạo nên một không gian vừa sôi động, vừa đậm bản sắc Việt.

5.3 Biển Hải Tiến

Cách trung tâm Thanh Hóa khoảng 20km, biển Hải Tiến là lựa chọn hoàn hảo cho những ai yêu thích sự bình yên, hoang sơ và thơ mộng. Với bờ cát dài hơn 12km, nước biển trong xanh cùng hàng phi lao rì rào, nơi đây mang lại cảm giác thư giãn, tách biệt khỏi ồn ào phố thị.

 

Biển Hải Tiến là điểm đến hấp dẫn tại Thanh Hóa. (Nguồn: Sưu tầm)

Du khách có thể tắm biển, ngắm bình minh, thưởng thức hải sản tươi sống được đánh bắt ngay trong ngày hoặc tham gia các hoạt động dân dã như kéo lưới, đi thuyền cùng ngư dân. Đặc biệt, những món ăn như mực nướng, cá nục hấp, tôm biển nướng than hoa kết hợp cùng rượu nếp Nga Sơn cay nồng, êm dịu sẽ mang đến một trải nghiệm ẩm thực khó quên.

Rượu Nga Sơn không chỉ là thứ đồ uống thông thường, mà còn là kết tinh của văn hóa ẩm thực xứ Thanh được chuyển giao qua nhiều thế hệ. Mỗi giọt rượu trong vắt, thơm nồng là kết quả của sự tỉ mỉ, khéo léo và niềm tự hào quê hương nơi đây. Đừng quên ghé Thanh Hóa để cảm nhận hương vị này và chọn cho mình những chai rượu chính hiệu làm món quà lưu niệm ý nghĩa!