Vị trí
Khu Du lịch Quốc gia núi Bà Đen thuộc các phường Ninh Sơn, Ninh Thạnh, xã Thạnh Tân của Thành phố Tây Ninh, một phần của xã Suối Đá và xã Phan của huyện Dương Minh Châu, nằm cách thành phố Tây Ninh 11km về phía Tây Bắc. Nơi đây có ngọn núi Bà Đen cao 986m là ngọn núi cao nhất Nam Bộ, được xem là ngọn núi thiêng, biểu tượng về đất và con người của quê hương Tây Ninh.
Quần thể di tích núi Bà Đen, xưa vốn dĩ là một khối mắc-ma axít nguội lạnh, cứng rắn, khổng lồ, nhưng đã trải qua quá trình chuyển động kiến tạo, núi Bà Đen bị nứt vỏ hình thành nên những tảng đá khổng lồ chồng sếp hỗn độn lên nhau tạo ra hệ thống hang động đầy kỳ bí. Chính những hang động đầy kỳ bí này đã trở thành căn cứ địa cách mạng của quân và dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Và cùng với hệ thống chùa Điện Bà còn có: chùa Trung, chùa Hang, chùa Hòa Đồng và một số hang động được các tăng ni, phật tử sửa chữa làm nơi thờ tự như: Động Thanh Long, Động Ông Hổ, Động Ba Cô…
Phía Tây của ngọn núi Bà Đen là núi Heo (còn gọi là núi Đất) cao 335m và phía Nam là núi Phụng cao 672 m. Đứng từ xa nhìn lại khu vực núi Bà Đen có một hình thù độc đáo, trông như một chiếc nón khổng lồ nằm úp giữa đồng bằng phì nhiêu. Đỉnh núi Bà Đen gần như quanh năm được bao phủ bởi màu mây trắng tựa tấm voan nhẹ nhàng điểm xuyết, tạo nên vẻ đẹp huyền ảo của vùng danh thắng. Chính vì vậy, núi Bà Đen còn có tên gọi khác là núi Vân Sơn. Hệ sinh thái trên núi khá phong phú, với nhiều loại cây, nhiều loại gỗ quý hiếm và các loài động vật như: nai, cheo, thằn lằn, dơi, ốc núi và các loài chim… đã tạo nên một hệ thống sinh thái rất hấp dẫn, tuyệt vời cho du khách trong và ngoài khu vực đến tham quan và nghiên cứu.
Truyền thuyếtNgọn Núi Bà đen với những dấu tích linh thiêng ẩn giấu nhiều câu chuyện cổ về Bà Đen - vị Linh Sơn Thánh Mẫu được thờ phụng nơi đây. Trong đó, nổi tiếng nhất là truyền thuyết về nàng Lý Thị Thiên Hương xinh đẹp, kiên trinh. Núi Bà tương truyền còn là nơi Nguyễn Ánh được Bà Đen báo mộng giúp tìm đường trốn khỏi sự vây bắt của quân Tây Sơn khi xưa.
Trên núi, quanh năm suốt tháng khói hương chẳng dứt. Sự tôn kính đối với đức Thánh Mẫu Linh Sơn biểu lộ rõ sự kiêng gọi tiếng Bà Đen, mà gọi là Bà Thâm. Mỗi năm vào dịp đầu xuân tiết trời mát mẻ, du khách từ bốn phương kéo về núi Bà mở hội. Lễ hội thường kéo dài suốt cả tháng Giêng Âm Lịch. Tuy nhiên, ngày lễ được xem là quan trọng nhất trong năm là lễ Vía Bà tổ chức vào các ngày mùng 4, 5 ,6 tháng 5 Âm lịch. Phương tiện di chuyển và thời gian di chuyểnNgày nay, với hệ thống cáp treo thuộc Sun World BaDen Mountain, hành trình khám phá nóc nhà Đông Nam Bộ trở nên nhanh hơn và thuận tiện hơn đối với cả những ai không đủ sức khỏe để leo núi.- Tuyến cáp Vân SơnCáp treo Vân Sơn đưa du khách đi từ chân núi (Ga Bà Đen) lên tới đỉnh núi (Ga Vân Sơn). Tuyến cáp treo hiện đại, thuộc hệ thống Sun World BaDen Mountain với 113 cabin lên đỉnh núi sẽ rút ngắn hành trình chinh phục nóc nhà Nam Bộ chỉ còn là 8 phút với tổng độ dài 2,055.36m. - Tuyến cáp chùa HangTuyến cáp treo gồm 78 cabin với tổng chiều dài 1,246.83m sẽ đưa du khách lên tham quan Quần thể Văn hóa Tâm linh chùa Bà thuộc núi Bà Đen. Chỉ với 5 phút, bạn đã có mặt tại ga Chùa Hang và bắt đầu khám phá bí ẩn những ngôi chùa linh thiêng nơi đây.Thay vì trải qua quãng đường leo núi mỏi mệt, du khách hành hương sẽ có thêm thời gian để khám phá thiên nhiên tươi đẹp nơi thiên sơn mây phủ quanh năm. Để tham quan khu du lịch và thưởng ngoạn khung cảnh hoang sơ nơi đây, khách tham quan sẽ chỉ cần mua vé vào cổng với giá 16,000 đồng/vé đối với người lớn và trẻ em cao trên 1,4m và 8,000 đồng/vé đối với trẻ em dưới 1,4 m, người già và người khuyết tật. Đối với hai tuyến cáp treo, giá vé sẽ là 200,000 đồng/ một tuyến khứ hồi với người lớn và trẻ em trên 1,4m, và 100,000 đồng/một tuyến khứ hồi đối với trẻ em dưới 1,4m. Đặc biệt, trẻ em dưới 1m sẽ được miễn phí vé vào cửa và vé cáp treo.
Đừng bỏ lỡ Nóc nhà Nam Bộ, nơi thiên nhiên hoang sơ mà hùng vĩ, nơi mây trắng vờn quanh đỉnh núi, không khí tràn ngập một sắc màu huyền bí, linh thiêng. Hãy một lần đến với núi Bà Đen để chiêm ngưỡng Di sản văn hóa phi vật thể - Lễ vía bà Linh Sơn Thánh Mẫu - núi Bà Đen.