10+ lễ hội Sa Pa đậm chất núi rừng Tây Bắc nên trải nghiệm

1. Lễ hội Sa Pa có gì đặc biệt?

Lễ hội ở Sa Pa còn mở ra cánh cửa kết nối du khách với đời sống sinh hoạt giàu bản sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng cao. Mỗi lễ hội là một bức tranh sống động, nơi tinh hoa văn hóa cổ xưa được tái hiện qua tiếng trống chiêng rộn rã, những điệu múa dân gian uyển chuyển và các nghi lễ trang nghiêm mang tính tâm linh sâu sắc.

Điểm nổi bật của lễ hội Sa Pa nằm ở sự phong phú về sắc tộc – nơi người Dao Đỏ, Mông, Xá Phó, Giáy… cùng chung sống và góp phần tạo nên một không gian văn hóa đa dạng. Mỗi cộng đồng dân tộc mang đến một “bản sắc riêng” qua những nghi thức lễ hội gắn liền với tín ngưỡng, mùa vụ và quan hệ gắn bó mật thiết với thiên nhiên miền núi.

Tại đây, bạn có thể hòa mình vào không khí náo nhiệt của Tết Nhảy người Dao Đỏ – nơi thể hiện lòng thành kính tổ tiên, hay tham gia Tết Cơm Mới của người Xá Phó – lễ tạ ơn mùa màng đầy cảm xúc. Lễ hội Roóng Poóc của người Giáy lại mang đến niềm vui rộn ràng, cầu mong mưa thuận gió hòa. Mỗi lễ hội không chỉ là dịp sinh hoạt cộng đồng mà còn là cách người dân gìn giữ, trao truyền giá trị truyền thống cho thế hệ mai sau.

Hành trình đến với lễ hội Sa Pa là cơ hội để du khách vừa đắm mình trong thiên nhiên hùng vĩ, vừa lắng nghe nhịp đập của văn hóa bản địa – nơi lưu giữ hồn cốt Tây Bắc qua từng điệu múa, câu hát và nụ cười của người dân bản xứ.

2. Những lễ hội dân gian truyền thống tiêu biểu tại Sa Pa

2.1. Lễ hội Tết Nhảy - Điệu nhảy xua đuổi tà ma đặc trưng của người Dao Đỏ

Lễ hội Tết Nhảy diễn ra vào dịp Tết Nguyên Đán (Ảnh: Sưu tầm) 

Tết Nhảy của người Dao Đỏ diễn ra vào dịp Tết Nguyên Đán và kéo dài 3-7 ngày, lễ hội này mang đến trải nghiệm khó quên tại các bản như Tả Phìn và Trung Chải.

Điểm nhấn của lễ hội Sa Pa này chính là nghi thức "nhảy lửa" hay "tắm than". Những người đàn ông trong trang phục truyền thống nhảy qua đống lửa đang cháy, tạo nên khung cảnh như từ thần thoại.

Âm thanh trống chiêng rền vang hòa quyện với tiếng hát của phụ nữ Dao Đỏ. Bạn sẽ được chứng kiến nghi thức uống rượu cần thiêng liêng, nơi người già nhất trong làng sẽ uống trước và truyền lại theo thứ tự tuổi tác, tạo nên sự kết nối thiêng liêng giữa các thế hệ .

2.2. Lễ hội Tết Cơm Mới - Nghi thức tạ ơn mẹ thiên nhiên của dân tộc Xá Phó

Tháng 8-9 âm lịch, khi lúa chín vàng trên ruộng bậc thang, lễ hội Sa Pa đặc biệt nhất của người Xá Phó bắt đầu. Tết Cơm Mới tại các bản Nậm Sài, Nậm Cang, Tả Van, Lao Chải là dịp để tạ ơn mẹ thiên nhiên.

Lễ hội Tết Cơm Mới là điểm nhấn của lễ hội Sa Pa (Ảnh: Sưu tầm)

Những hạt gạo đầu tiên trong năm được nấu chín và đặt trên mâm cúng cùng rượu ngô, thịt lợn. Gia chủ mời tổ tiên về dùng cơm trước, sau đó cả gia đình mới được thưởng thức.

Buổi tối, không khí lễ hội Sa Pa trở nên sôi động với những điệu múa của các cô gái trong áo thêu hoa văn tinh xảo. Tiếng khèn của các chàng trai hòa quyện, tạo nên bầu không khí ấm cúng đầy cảm xúc.

2.3. Lễ hội Nào Cống - Nghi thức cầu mùa màng bội thu độc đáo

Ngày Thìn tháng 6 âm lịch, thung lũng Mường Hoa chào đón lễ hội Sa Pa mang tên Nào Cống - có nghĩa "đi xem ruộng". Đây là nghi lễ cầu mùa màng bội thu đặc sắc của người dân địa phương.

Lễ hội Nào Cống thể hiện tầm quan trọng của nông nghiệp (Ảnh: Sưu tầm)

Từ sáng sớm, các gia đình mang theo cơm nắm, thịt nướng và rượu ngô đến ruộng. Người có uy tín nhất sẽ đọc lời khấn cầu mong thần linh phù hộ cho lúa gạo. Sau đó, mọi người cùng nhau kiểm tra tình hình sinh trưởng của lúa, chia sẻ kinh nghiệm canh tác.

Điểm thú vị của lễ hội Sa Pa này là tục "ném cơm cho cá". Người dân ném cơm nắm xuống suối, tin rằng điều này sẽ mang lại may mắn và bảo vệ mùa màng khỏi thiên tai.

2.4. Lễ hội Roóng Poóc - Lễ khởi đầu mùa sản xuất mới

Đầu năm, người Giáy tại các bản Tả Van Chư, Ban Khoang tổ chức lễ hội Roóng Poóc  đánh dấu khởi đầu mùa sản xuất mới. Roóng Poóc là dịp để cầu mong một năm làm ăn thuận lợi.

Lễ hội Rồng Poóc thu hút với màn múa rồng truyền thống (Ảnh: Sưu tầm)

Màn múa rồng truyền thống chính là điểm thu hút nhất của lễ hội Sa Pa này. Con rồng dài 10-15 mét được làm từ tre, giấy và vải màu, cần 8-10 người điều khiển.

Âm thanh trống chiêng rền vang kết hợp tiếng cổ vũ tạo không khí hào hùng. Trẻ em chạy nhảy quanh con rồng, tin rằng sẽ được may mắn và thông minh hơn trong năm mới. Các gia đình chuẩn bị mâm cúng với bánh dày, thịt luộc, rượu cần và các loại quả theo mùa. Sau nghi lễ cúng bái, mọi người cùng nhau thưởng thức những món ăn truyền thống này trong không khí đoàn viên.

2.5. Lễ hội Gầu Tào - Lễ cầu bình an của người Mông

Tháng Giêng âm lịch, lễ hội Sa Pa quan trọng của người Mông mang tên Gầu Tào - có nghĩa "múa vui" - diễn ra với tinh thần lạc quan đặc trưng của người dân vùng cao.

Lễ hội Gầu Tào đặc sắc với màn biểu diễn khèn hoa (Ảnh: Sưu tầm)

Nghi lễ bắt đầu bằng việc giết trâu, lợn cúng tổ tiên. Lễ hội cầu mong năm mới không bệnh tật, thiên tai. Thịt sau khi cúng được chia đều cho các gia đình, thể hiện tinh thần tương thân tương ái trong cộng đồng.

Màn biểu diễn khèn hoa là điểm đặc sắc của lễ hội Sa Pa này. Các chàng trai thổi khèn giai điệu du dương, các cô gái mặc váy xòe rực rỡ múa thành vòng tròn tay trong tay.

2.6. Lễ hội Hoa Chuối - Nghi lễ cầu mùa màng của người Xá Phó

Ngày 9 tháng 9 âm lịch, lễ hội Sa Pa độc đáo của người Xá Phó với lễ hội hoa chuối làm vật cúng chính. Theo quan niệm dân gian, hoa chuối tượng trưng cho sự sinh sôi phát triển.

Lễ hội Hoa Chuối là nghi lễ độc đáo của người Xá Phó (Ảnh: Sưu tầm)

Những nải hoa chuối to đẹp nhất được đặt trên bàn thờ tổ tiên cùng cơm nắm, trứng luộc và rượu ngô. Sau nghi lễ, các gia đình mang hoa chuối đến ruộng cắm ở các góc thửa.

Buổi chiều, lễ hội hoa chuối kết thúc bằng múa hát, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất và bữa cơm cộng đồng ấm cúng giữa không gian thiên nhiên hùng vĩ.

2.7. Lễ hội Quét Làng - Xua đuổi điều xui rủi

Ngày Ngọ và Mùi tháng 2 âm lịch, lễ hội Sa Pa mang tính cộng đồng cao nhất trong năm diễn ra. Lễ hội Quét Làng là nghi lễ chung của nhiều dân tộc nhằm xua đuổi điều xui rủi.

Toàn bộ người dân tham gia "quét sạch" từng ngóc ngách trong làng. Họ dùng cành cây có lá quét từ trong nhà ra ngoài đường, từ đầu làng đến cuối bản.

Lễ hội Quét Làng cả làng tham gia quét từng ngóc ngách, góc phố (Ảnh: Sưu tầm)

Những thứ được quét ra sẽ đốt cháy tại địa điểm chung, tượng trưng tiêu trừ mọi điều không may. Sau khi quét, mọi người tắm rửa và thay quần áo mới để "rửa" sạch vận rủi năm cũ.

2.8. Lễ hội Khèn hoa và Mở cổng trời Fansipan

Lễ hội Sa Pa kết hợp giữa văn hóa truyền thống và du lịch hiện đại diễn ra tại Sun World Fansipan Legend trong kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán. Đây là sự kiện quy mô lớn thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm.

Lễ hội Khèn Hoa và Mở Cổng Trời Fansipan (Ảnh: Sưu tầm)

Lễ hội Xuân Mở Cổng Trời Fansipan thường diễn ra vào mùng 3 Tết, là lần thứ 8 được tổ chức vào năm 2025.  Lễ hội Khèn hoa và Mở cổng trời Fansipan bắt đầu với nghi thức dâng hương tại các ngôi chùa linh thiêng như chùa Trình, chùa Hạ, chùa Thượng.

Tại Bản Mây, du khách đắm chìm trong không khí múa xòe, múa khèn của người Thái và Mông. Các trò chơi dân gian như bịt mắt bắt dê, đi cà kheo, leo cột mỡ mang lại trải nghiệm thú vị.

Điểm nhấn của lễ hội Sa Pa này chính là nghi lễ dâng hương mở cổng trời trên đỉnh Fansipan, nơi khói hương bay lên trong làn sương mờ, tạo khung cảnh huyền bí và thiêng liêng.

2.9. Lễ hội 5 mùa ở Sa Pa

Năm 2025, Sa Pa trở thành điểm đến không thể bỏ qua với hơn 30 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch đặc sắc. Lễ hội Sa Pa được tổ chức xuyên suốt các mùa trong năm, giúp du khách khám phá vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa truyền thống.

Lễ hội Sa Pa 5 mùa là thương hiệu văn hóa nổi bật từ năm 2020,  mang đến trải nghiệm phong phú:

• Lễ hội mùa Xuân với các sự kiện truyền thống

• Lễ hội mùa Hè đầy sôi động

• Lễ hội mùa Thu lãng mạn

• Lễ hội mùa Đông ấm áp

• Lễ hội mùa tình yêu đặc biệt

Mở đầu năm 2025 là chuỗi sự kiện trong lễ hội Sa Pa mùa Xuân, bao gồm Lễ hội Xòe dân tộc Tày tại xã Mường Bo, Lễ hội Gầu Tào của dân tộc Mông tại thôn Cát Cát, và Lễ hội Róong Poọc của dân tộc Giáy.

2.10. Chợ Tình Sa Pa - Nét văn hóa giao duyên độc đáo

Tối thứ 7 hàng tuần tại quảng trường trung tâm, một lễ hội Sa Pa đặc biệt diễn ra - Chợ Tình. Đây không phải lễ hội truyền thống nhưng lại là nét văn hóa độc đáo thu hút du khách.

Chợ Tình Sa Pa là nơi gặp gỡ, giao lưu của các bạn trẻ từ các dân tộc thiểu số. Lễ hội Sa Pa này đã trở thành phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa cộng đồng tại Lào Cai.

Các cô gái mặc trang phục truyền thống rực rỡ, các chàng trai mang cây khèn bằng đồng sáng bóng. Họ hát dân ca, kể chuyện về cuộc sống quê hương trong không khí vô cùng sôi động.

Chợ Tình Sa Pa là lễ hội truyền thống thu hút nhiều du khách (Ảnh: Sưu tầm)

Du khách có thể tham gia học hát, học thổi khèn hoặc ngồi nghe cảm nhận văn hóa độc đáo. Lễ hội Sa Pa này không chỉ là nơi giao duyên mà còn là dịp để giới trẻ duy trì giá trị văn hóa truyền thống.

Mỗi lễ hội Sa Pa là một hành trình khám phá, một câu chuyện văn hóa đầy mê hoặc đang chờ bạn tự mình trải nghiệm. Không chỉ là điểm đến du lịch thông thường, Sa Pa mở ra thế giới văn hóa đa sắc màu của các dân tộc vùng cao.

Hãy sắp xếp thời gian để tham gia ít nhất một lễ hội Sa Pa trong năm 2025. Bạn sẽ mang về những kỷ niệm khó quên và hiểu thêm về vẻ đẹp văn hóa Tây Bắc đầy cuốn hút.