Tìm hiểu núi Nấp Thanh Hóa và dấu ấn 13 nữ thanh niên xung phong

1. Đôi nét về núi Nấp Thanh Hóa

1.1 Giới thiệu tổng quan về núi Nấp (Thanh Hóa)

Núi Nấp thuộc phường Hạc Thành, nằm về phía tây nam của thành phố Thanh Hóa cũ. Núi nằm cạnh tuyến đường sắt Bắc - Nam, nơi đây từng là vị trí chiến lược trọng yếu trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

Núi Nấp Thanh Hóa thuộc phường Hạc Thành. (Nguồn: Sưu tầm)

Trong những năm tháng chiến tranh ác liệt, núi Nấp được xem là “yết hầu” của tuyến vận chuyển hàng hóa, đạn dược chi viện cho tiền tuyến miền Nam. Chính vì vậy, nơi đây trở thành “tọa độ lửa”, là “túi bom” của giặc Mỹ với hàng trăm trận oanh tạc dữ dội. Hàng tấn bom đạn đã trút xuống vùng đất này, song tinh thần kiên cường của quân và dân Thanh Hóa vẫn không lay chuyển, góp phần giữ vững mạch máu giao thông quan trọng.

Hơn nửa thế kỷ trôi qua, núi Nấp hôm nay đã khoác lên mình màu xanh ngút ngát của cây cối, ruộng lúa, nương ngô; những ngôi nhà khang trang mọc lên, gợi nhắc một thời bi hùng. Năm 1995, Nhà nước đã công nhận núi Nấp là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia, nhằm tri ân tinh thần chiến đấu quả cảm và những hy sinh lớn lao của vùng đất anh hùng này.

1.2 Dấu ấn lịch sử và sự hy sinh của 13 nữ thanh niên xung phong

Trên mảnh đất Đông Hưng, Đông Sơn, dấu tích của một thời bom đạn vẫn còn hiện hữu trong ký ức người dân và trên từng triền núi, cánh đồng nơi đây. Núi Nấp không chỉ là chứng nhân cho những năm tháng chiến tranh khốc liệt, mà còn là biểu tượng của lòng quả cảm, tinh thần bất khuất và tình yêu Tổ quốc của bao thế hệ người Việt Nam.

Giữa “tọa độ lửa” ấy, những người thanh niên xung phong Đại đội 873 - Đội 87 đã viết nên bản hùng ca bất diệt. Dưới mưa bom bão đạn, họ vẫn kiên cường bám trụ, đảm bảo cho tuyến đường sắt huyết mạch Bắc - Nam luôn thông suốt, góp phần quan trọng vào công cuộc chi viện cho miền Nam ruột thịt. Trong số đó, 13 nữ thanh niên xung phong quê Thái Bình đã anh dũng hy sinh, để lại niềm tiếc thương vô hạn và sự ngưỡng mộ sâu sắc cho muôn đời sau.

Đồng đội cũ thăm lại chiến trường Thanh Hóa năm xưa. (Nguồn: Sưu tầm)

Ngày nay, khi đứng trước bia tưởng niệm 13 nữ anh hùng tại chân núi Nấp, mỗi du khách đều cảm nhận rõ không khí trang nghiêm và thiêng liêng. Sự hy sinh của các chị không chỉ là niềm tự hào của quê hương xứ Thanh, mà còn là biểu tượng rực sáng của tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, mãi trường tồn cùng lịch sử dân tộc.

2. Cách di chuyển và trải nghiệm hành trình

Việc di chuyển đến núi Nấp Thanh Hóa hiện nay khá thuận tiện. Từ trung tâm trung tâm Thanh Hóa, du khách xuất phát theo Đại lộ Lê Lợi hướng về phường Hạc Thành. Quãng đường dài khoảng 5 km, di chuyển bằng ô tô hoặc xe máy chỉ mất 15-20 phút, rất phù hợp cho chuyến đi ngắn trong ngày.

Nếu khởi hành từ Hà Nội, du khách có thể chọn một trong hai phương tiện phổ biến:

Bằng ô tô hoặc xe máy: theo cao tốc Hà Nội - Ninh Bình - Thanh Hóa (CT01), quãng đường dài khoảng 150 km, thời gian di chuyển khoảng 2,5-3 giờ.

Bằng tàu hỏa: xuất phát từ ga Hà Nội đến ga Thanh Hóa, sau đó di chuyển thêm khoảng 5 km theo tuyến Đại lộ Lê Lợi - Quốc lộ 45 để tới núi Nấp.

3. Thời điểm lý tưởng để viếng thăm

Du khách có thể ghé thăm núi Nấp Thanh Hóa vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, bởi mỗi mùa nơi đây lại mang một nét đẹp và cảm xúc riêng. Mùa xuân, từ tháng 2 đến tháng 4, thời tiết dịu nhẹ, không khí trong lành rất thuận lợi cho các hoạt động dâng hương và khám phá di tích ngoài trời. Sang mùa hè, từ tháng 5 đến tháng 7, không chỉ là thời điểm thiên nhiên rực rỡ mà còn gắn liền với nhiều sự kiện tri ân, đặc biệt là dịp kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7), khi núi Nấp đón các lượt khách, cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ về dâng hương tưởng niệm 13 nữ thanh niên xung phong anh hùng.

27/7 là dịp nhiều địa phương tổ chức tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. (Nguồn: Sưu tầm)

Bước sang mùa thu và mùa đông, từ tháng 9 đến tháng 12, tiết trời mát mẻ, không gian yên tĩnh tạo cảm giác thanh thản, rất thích hợp cho những ai muốn tìm về chốn linh thiêng để chiêm nghiệm và tưởng nhớ lịch sử. Dù đến vào thời điểm nào, núi Nấp vẫn mang trong mình không khí trang nghiêm, thiêng liêng và tràn đầy ý nghĩa. Mỗi chuyến viếng thăm nơi đây không chỉ là hành trình tìm hiểu lịch sử mà còn là dịp để tri ân, bồi đắp lòng yêu nước và trân trọng những giá trị hòa bình hôm nay.

4. Những trải nghiệm ý nghĩa tại núi Nấp

4.1 Dâng hương tưởng niệm 13 nữ thanh niên xung phong anh hùng

Khoảng 20 giờ 45 phút ngày 11-5-1967, tại núi Nấp (Thanh Hóa) đã diễn ra một sự kiện bi tráng đi vào lịch sử. Trong lúc khắc phục hậu quả bom đạn và khôi phục tuyến đường sắt để giữ thông suốt huyết mạch giao thông, tiểu đội nữ xung kích của Đại đội 873 - Đội 87 Thanh niên xung phong đã anh dũng chiến đấu và hy sinh.

Hàm Rồng, Thanh Hóa từng là chiến trường ác liệt thời kỳ chống Mỹ. (Nguồn: Sưu tầm)

Ngày nay, dưới chân núi Nấp, bia tưởng niệm 13 nữ thanh niên xung phong anh hùng được dựng lên như một minh chứng bất diệt của lịch sử. Đứng trước tấm bia khắc tên các chị, du khách dễ dàng cảm nhận được không khí trang nghiêm và xúc động. Mỗi cái tên khắc trên bia đá là một bản anh hùng ca bất tử, nhắc nhớ muôn đời về sự hy sinh cao cả của những người con gái tuổi đôi mươi.

Năm 2010, Nhà nước đã truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân cho tiểu đội nữ xung kích Đại đội 873. Sự tôn vinh ấy thể hiện lòng tri ân sâu sắc của đất nước đối với những con người đã hiến trọn tuổi xuân vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Đến với khu tưởng niệm núi Nấp, du khách không chỉ được dâng nén hương thơm tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ, mà còn có cơ hội lắng nghe những câu chuyện xúc động được người dân địa phương kể lại về thời chiến.

4.2 Thăm lại "tọa độ lửa" năm xưa

Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, núi Nấp từng được xem là “túi bom” của xứ Thanh. Chỉ trong hơn một năm (1966-1967), nơi đây phải hứng chịu hàng trăm trận ném bom, với tổng lượng bom đạn lên tới hàng trăm tấn. Dấu tích chiến tranh vẫn còn hiện rõ trên những triền núi và cánh đồng quanh khu di tích, như những chứng nhân của một thời oanh liệt.

Bia đá tưởng niệm 13 nữ anh hùng tại núi Nấp. (Nguồn: Sưu tầm)

Giữa khung cảnh bom đạn khốc liệt ấy, lực lượng thanh niên xung phong Đại đội 873 vẫn kiên cường bám trụ. Họ đã vượt qua hơn 140 trận đánh phá, đào đắp trên 10.000 m³ đất đá, bảo đảm vận chuyển 16.000 tấn hàng hóa, đạn dược và lương thực chi viện cho chiến trường miền Nam. Khẩu hiệu “Máu có thể đổ, đường không thể tắc” trở thành tinh thần thép, tiếp sức cho họ vượt qua mọi gian khổ.

Ngày nay, khi trở lại chiến trường năm xưa, du khách không chỉ được nghe kể lại những câu chuyện cảm động về lòng dũng cảm mà còn được tận mắt chứng kiến những dấu vết lịch sử còn in trên đất đá. Núi Nấp không chỉ là điểm đến văn hóa, tâm linh thiêng liêng, mà còn là biểu tượng của ý chí quật cường và tinh thần bất khuất của con người Việt Nam trong cuộc chiến giành độc lập, tự do.

5. Kinh nghiệm và lưu ý khi tham quan

Để chuyến viếng thăm núi Nấp trở nên trọn vẹn và ý nghĩa, du khách có thể tham khảo một vài lưu ý sau:

Lựa chọn trang phục trang nhã, lịch sự để thể hiện sự tôn kính với các anh hùng liệt sĩ và phù hợp với không gian linh thiêng của khu di tích.

Giữ gìn trật tự và vệ sinh chung, tránh nói lớn, xả rác bừa bãi để góp phần bảo tồn cảnh quan và gìn giữ sự trang nghiêm nơi tưởng niệm.

Mang theo hương, hoa tươi để dâng lễ tưởng niệm, bày tỏ lòng biết ơn với những anh hùng đã hy sinh vì Tổ quốc.

Lắng nghe và trò chuyện cùng người dân địa phương hoặc các cựu cựu chiến binh để hiểu thêm về lịch sử, về những câu chuyện xúc động gắn liền với núi Nấp trong thời chiến.

6. Gợi ý điểm đến kết hợp

6.1 Núi Nhồi Thanh Hóa

Cách núi Nấp không xa, núi Nhồi là một trong những ngọn núi nổi tiếng của xứ Thanh, vừa mang giá trị địa chất, vừa chứa đựng dấu ấn lịch sử và văn hóa đặc sắc. Nơi đây từng được xem là “bức tường thành tự nhiên” án ngữ phía tây nam thành phố Thanh Hóa cũ, gắn liền với nhiều sự kiện trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Trên núi còn lưu giữ hệ thống di chỉ khảo cổ và những dấu tích chạm khắc cổ, trong đó nổi bật là cụm chùa Tiên Sơn, đền thờ Tứ vị Thánh Nương và nhiều bia đá có niên đại hàng trăm năm.

Đến núi Nhồi, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn toàn cảnh khu vực từ trên cao, cảm nhận không gian trong lành, khoáng đạt. Việc kết hợp tham quan núi Nấp - núi Nhồi trong cùng hành trình không chỉ giúp tìm hiểu sâu hơn về lịch sử vùng đất Thanh Hóa, mà còn mang lại trải nghiệm kết hợp giữa du lịch văn hóa và thiên nhiên đầy hấp dẫn.

6.2 Đền Bà Triệu

Cách trung tâm Thanh Hóa khoảng 15 km về phía bắc, đền Bà Triệu là di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia, thờ nữ anh hùng dân tộc Triệu Thị Trinh, người đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống ách đô hộ phương Bắc vào thế kỷ III. Quần thể di tích gồm đền chính, lăng mộ và bia tưởng niệm, được bao quanh bởi rừng thông xanh ngát, tạo nên khung cảnh linh thiêng và tĩnh tại.

Khuôn viên đền thờ Bà Triệu tại Thanh Hóa. (Nguồn: Sưu tầm)

Hàng năm, lễ hội Bà Triệu diễn ra vào tháng 2 âm lịch, thu hút đông đảo du khách và người dân đến dâng hương tưởng niệm. Kết hợp chuyến đi đến đền Bà Triệu cùng núi Nấp Thanh Hóa mang lại cho du khách một hành trình ý nghĩa, giúp nhìn nhận sâu sắc hơn về tinh thần quật cường, ý chí kiên trung và vai trò của người phụ nữ Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử.

6.3 Biển Sầm Sơn

Sau khi dâng hương tưởng niệm và tham quan các di tích lịch sử, du khách có thể tiếp tục hành trình về phía đông, chỉ khoảng 18 km từ trung tâm Thanh Hóa để đến với biển Sầm Sơn. Với bờ cát dài, làn nước trong xanh và không khí sôi động quanh năm, Sầm Sơn là lựa chọn lý tưởng để nghỉ ngơi, thư giãn sau chuyến tham quan mang đậm dấu ấn lịch sử.

Quảng trường biển Sầm Sơn tổ chức sự kiện du lịch biển. (Nguồn: Sưu tầm)

Du khách có thể dạo bước trên quảng trường biển, công trình biểu tượng mới của Sầm Sơn. Đây là nơi thường xuyên diễn ra các sự kiện văn hóa, lễ hội ánh sáng và chương trình nghệ thuật ngoài trời quy mô lớn. Từ quảng trường, chỉ vài phút đi bộ là đến bờ biển, du khách có thể kết hợp thưởng thức hải sản tươi ngon tại các nhà hàng ven bờ hoặc tận hưởng không gian resort hiện đại.

Núi Nấp Thanh Hóa không chỉ là chứng nhân của lịch sử mà còn là biểu tượng thiêng liêng của tinh thần bất khuất và lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam. Hình ảnh 13 nữ thanh niên xung phong anh hùng mãi mãi khắc ghi trong tâm trí bao thế hệ, như ngọn lửa thắp sáng niềm tự hào và lòng tri ân sâu sắc. Hãy dành thời gian trong chuyến đi Thanh Hóa để ghé qua núi Nấp và lắng nghe âm vang của quá khứ, cảm nhận sức mạnh của lịch sử và trân trọng hơn giá trị của hòa bình hôm nay.